Sebze arzı patladı, fiyatlar halde dip yaptı, markette fırladı

Salgınla mücadele kapsamında alınan önlemler tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de üreticiyi ve komisyoncuları zorlu bir sürece itti. Korona virüs (Covid-19) salgını nedeniyle Türkiye’de özellikle sebzede ciddi bir arz fazlası oluşurken, sebze hallerinde fiyatlar dip yaptı. Üretici ile tüketici arasındaki en önemli halka olan hal komisyoncuları, fiyatlar böyle giderse üreticilerin de kendilerinin de bu sürecin altından kalkmalarının mümkün olmayacağını dile getiriyor.

Mersin Büyükşehir Belediyesi Toptancı Hal Kompleksinde faaliyet yürüten komisyoncular, hem üreticinin hem tüketicinin hem de kendilerinin korunması için Tarım ve Orman Bakanlığının bir an önce devreye girip tanzim satış noktaları kurarak arz fazlası sebzeyi eritmesini istiyor.

“Kar-zarar amacı gütmeden üretmeye devam ettik”

Mersin Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği (MERSEMKOM) Başkanı Münir Şen, korona virüs sürecinde üreticilerin ve komisyoncuların yaşadıkları sıkıntıları İHA muhabirine anlattı. Covid-19’un Türkiye’de de görülmeye başlandığı günden itibaren Mersin Büyükşehir Belediyesi ile irtibata geçerek Toptancı Hal Kompleksinde gerekli önlemleri aldıklarını belirten Dernek Başkanı Şen, “Covid-19, ülkemizi de etkiledi. Biz tarım sektörü temsilcileri olarak da bu süreçte ne kadar önemli bir iş icra ettiğimizin önemi bir kez daha ortaya çıktı. Sürekli sahadaydık, ülkemiz, insanlık için üretmeye; kar-zarar amacı gütmeden ve insan sağlığını ön plana alarak, insan odaklı çalışmaya devam ettik” dedi.

“Ciddi arz fazlası var. Fiyatlar ciddi oranda düştü. Bu yükü tek başımıza kaldırmamız mümkün değil”

Salgın sürecinde arz-talep dengesinin ciddi oranda bozulduğuna dikkat çeken Şen, otellerin ve restoranların kapalı olması, insanların evlerinden çıkmamaları ve ihracat kısıtlamalarının tüketimde dengesizliği de beraberinde getirdiğini söyledi. Şu anda özellikle sebzede ciddi oranda bir arz fazlası olduğunu ifade eden Şen, “Şu an tüketimle üretim arasında ciddi farklar var. Sebzede arz çok fazla. Bu nedenle de fiyatlar ciddi anlamda düştü. Şu anda biz üretici ve üretici temsilcileri olarak çok zor durumdayız. Bu fiyatlarla bizim bu sürecin altından kalkmamız mümkün değil. Düşük fiyat bu şekilde devam ettiği takdirde biz ve temsil ettiğimiz üreticiler sistemin dışında kalacak, çünkü bizim bu yükü tek başımıza kaldırmamız mümkün değil” diye konuştu.

“Bir an önce tanzim satış noktaları kurulmasını istiyoruz”

Hal fiyatları ile market fiyatları arasında ciddi uçurum oluştuğuna da işaret eden Şen, “Burada ucuz olması bir şeyi değiştirmiyor. Nihai tüketiciye ulaşması noktasında ciddi fiyat farkları var. Örneğin halde şu an patates 1-1,5 TL, soğan 80 kuruş-1 TL, salatalık 40-60 kuruş arasında işlem görmekte. Ama bu ürünleri bir markette 3,5-4 TL’den aşağı göremiyorsunuz ve nihai tüketici buna ulaşım noktasında maalesef sıkıntı yaşıyor. Bugün burada 1 TL olan bir ürün İstanbul ve Ankara’da 5-6 TL’ye satılıyor. Yani bu düşük fiyat nihai tüketiciye yansımıyor. Bu arz fazlası da üreticinin ve bizlerin elinde kalıyor, ciddi anlamda sıkıntı yaşıyoruz. Burada tanzimler şart. Bir an önce tanzim satış noktalarının devreye girmesi gerekiyor. Bakanlığın limona yaptığı müdahalenin bir benzerini, bu kez piyasayı tersine regüle etmek açısından bu arz fazlası ürünleri alıp tanzim noktalarında nihai tüketiciye ulaştırmasında fayda görüyoruz. Yoksa biz üreticiler sistemin dışına çıkarsak Covid-19’dan daha tehlikeli gıda kriziyle karşı karşıya gelmiş olacağız. Tarım Bakanımıza çağrımızdır; bir an önce tanzim satış noktaları kurarak bu arz fazlasını alıp nihai tüketiciye doğru fiyatlarla ulaştırmasını istiyoruz” ifadelerini kullandı.

“Yalnız kalırsak altından kalkamayız”

Ellerindeki arz fazlası ürünleri alıp ihtiyaç sahibi vatandaşlara ulaştırmaları noktasında belediyelere de çağrı yapan Şen, şunları söyledi:

“Böylece hem üreticiyi korurlar hem de ihtiyaç sahiplerine destek olurlar. Şimdi soğanın hasat zamanı, soğan 80 kuruş. Bunun maliyeti 1,5 TL. 80 kuruş-1 TL’ye satılmıyor artık. Ürünler halde 40-60 kuruşa satıldığı zaman üreticinin eline hiçbir şey geçmez. Bugün domates, salatalık, biber, patlıcan, fasulye, soğan, patates üretim fiyatlarının çok çok altında. Üretici bunun altından kalkamaz. Üretici temsilcileri olarak bizler de yalnız bırakılırsak bunun altından kalkamayız. Kalkamadığımız zaman sistemin dışına çıkarız ve 3-6 ay sonra hasat zamanında ürün olmaz, bu sefer fahiş fiyatlarla karşı karşıya kalırız. Onun için bakanlığın bir an önce devreye girmesi lazım. Bu ürünleri üreticiden, bizden alıp 81 ilimizde tanzim noktaları vasıtasıyla nihai tüketiciye doğru fiyatlarla ulaştırmasını istiyoruz.”